เรื่องเล่าของ OKR กับ KPI

• 

วิเชศ คำบุญรัตน์

        เริ่มเข้าสู่เดือนสุดท้ายของไตรมาส 3 กันแล้ว ซึ่งวันเวลาได้ผ่านไปรวดเร็ว ซึ่งอีกไม่ถึงเดือนภาคราชการก็จะเข้าสู่ปีงบประมาณใหม่ ส่วนภาคเอกชนก็เหลืออีกเพียง 1 ไตรมาส ก็จะเข้าสู่ปีงบประมาณใหม่เช่นกัน

        สิ่งหนึ่งที่ทุกองค์กรไม่ว่าภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ องค์การมหาชน หรือภาคเอกชนก็ตาม นิยมทำในช่วงการเริ่มต้นปีงบประมาณใหม่ คือ การกำหนดกลยุทธ์ เป้าหมาย หรือวัตถุประสงค์ที่จะขับเคลื่อนองค์กรให้ไปให้ถึงในปีงบประมาณใหม่

        หลายองค์กรจึงมีการใช้เครื่องมือทางการบริหารที่จะทำให้เป้าหมายบรรลุ เช่น MBO หรือ Management by Objectives การใช้ KPI หรือการใช้ OKR ที่มาแรงแซงทางโค้ง จนทำให้หลายๆ คนคิดอยากจะเปลี่ยนทุกสิ่งมาเป็น OKR กันเลยทีเดียว สำหรับบทความนี้จะขอเล่าถึงความเหมือนและความต่างของ KPI กับ OKR ว่าเป็นอย่างไร

        ความเหมือนของ KPI กับ OKR คือ การวัดผลงานหรือความสำเร็จที่สามารถวัดได้ จับต้องได้เหมือนกัน เพียงต่างกันในหลายประเด็น เช่น

        ประเด็นที่ 1 การเริ่มต้นของการวัด KPI เริ่มต้นที่ตัวชี้วัดสำคัญ ส่วน OKR เริ่มต้นที่วัตถุประสงค์ที่ต้องการให้บรรลุ

        ประเด็นที่ 2  การตอบกลยุทธ์องค์กร KPI อาจไม่ตอบกลยุทธ์องค์กร ส่วน OKR มักตอบกลยุทธ์องค์กรได้มากกว่า

        ประเด็นที่ 3 กระบวนการส่งต่อเป้าหมาย KPI จะส่งต่อจากระดับองค์กรสู่ระดับล่างให้สอดคล้องกัน เหมือนน้ำตกที่ไหลจากยอดบนสุดทีละชั้นๆ จนถึงชั้นล่างสุด แต่ OKR เป็นการส่งต่อเป้าหมายแบบร่วมด้วยช่วยกัน มีวัตถุประสงค์เพียง 3-5 วัตถุประสงค์ ที่พนักงานได้มีส่วนร่วมกับการตั้งเป้าหมายนั้น

        ประเด็นที่ 4 การตั้งเป้าหมาย KPI มักตั้งเป้าไว้ที่ 100% การทำเกินเป้าหมายจึงไม่มี ส่วน OKR มักตั้งเป้าไว้ที่ 70% และท้าทายให้ทำเกินเป้าอยู่ตลอดเวลา

        ประเด็นที่ 5 การให้ค่าตอบแทน KPI มักเชื่อมโยงกับค่าตอบแทน เพราะเมื่อทำได้ตาม KPI ก็จะได้ค่าตอบแทนที่สอดคล้องกัน ส่วน OKR เน้นให้พนักงานได้พัฒนาผลักดันตนเองให้เกินกว่าที่คาดคิด  เพื่อให้เกิดนวัตกรรมใหม่ จึงมักไม่เชื่อมโยงกับค่าตอบแทน

        ประเด็นที่ 6 ความยืดหยุ่น KPI มักไม่ค่อยมีการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะ KPI ในระดับปฏิบัติการ ส่วน OKR มีความยืดหยุ่นสูง พร้อมปรับเปลี่ยนได้ตามสถานการณ์

        ประเด็นที่ 7 ระยะเวลาการวัดผลหรือทบทวนผล KPI มักวัดผลหรือทบทวนผลอย่างมากสุดไตรมาสละครั้ง ส่วน OKR มักวัดผลหรือทบทวนผลบ่อยๆ ครั้งมากกว่า 1 ครั้งต่อไตรมาส

        มาถึงตอนนี้ หลายท่านอาจเห็นว่า OKR น่าจะดีกว่า KPI แต่ขอบอกก่อนว่าไม่ว่าจะใช้เครื่องมือวัดด้วย OKR หรือ KPI ไม่มีเครื่องมือไหนที่ดีและแก้ปัญหาได้หมด การจะบริหารให้เป้าหมายบรรลุนั้นขึ้นกับ การสื่อกสารให้เกิดการยอมรับในวิธีการวัด การกระตุ้นให้เกิดการกล้าที่จะทำ และสามารถปรับเปลี่ยนได้ตามสถานการณ์